|
|
| İş Sahibi | : | YAC ve Manni Grubu | | Proje Türü | : | Teknolojik | | Proje Durumu | : | Uygulanmadı | | Konum | : | Los Angeles / ABD | | Alan | : | 10.534m² | | İşler | : | Mimari Tasarım | | İş Birliği | : | Dikey tarım danışmanı: The Six Farms | | Tasarım | : | Ali Manço, Zühtü Usta | | Tasarım Ekibi | : | Ali Manço, Zühtü Usta, Ümit Arar | | Ödüller | : | Finalist Mansiyon Ödülü » bağlantı | | Açıklama | : | Los Angeles kent merkezine yakın bir arsada inşa edilmesi planlanan dikey tarım tesisi için açılan uluslar arası yarışma için yapılan tasarımda öncelikle yapının komşu yapılardan daha yüksek kütlesinin çevresini rahatsız edici bir görsel etki yaratmaması, aynı zamanda da işlevini yansıtması amaçlanmıştır.
Yarışma şartnamesindeki işlev şeması yeniden yorumlanarak dikey tarım alanı üst kata taşınmış, böylelikle bina oturum alanı en aza indirgenmiştir. Yapı arsanın güneydoğu köşesine çekilerek ileride gerekmesi halinde tesisin bir dikey tarla modülü eklenerek büyümesine olanak sağlanmıştır. Bu yerleşim ile ayrıca arsanın ana caddeye bakan tarafında kamusal açık alanlar açılmış ve kuzey kısmında kamyonlar için gerekli manevra aranı bırakılmıştır.
Dikey tarım alanı için yarışma şartnamesinden tanımlı yüksek hacim sektör uzmanlarının önerileri doğrultusunda havalandırmanın daha etkin hale getirilmesi ve bitki raflarına erişimin kolaylaştırılması amacıyla iki kata bölünmüştür. Buna uygun olarak bitki yetiştirme kuleleriyle ilintili teknik hacim de çok katlı olarak çözülmüş, burada şartnamede istenmemiş olan besin tankı alanları da planlanmıştır. Yine şartnameye ek olarak her bir bitki yetiştirme modülü içinde çimlenme alanı da oluşturulmuştur.
Dikey tarım alanlarının 1. kata taşınması sayesinde tüm zemin kat dışarısı ve birbirleri ile yakın ilişkide olması gereken toplama ve işleme, hijyen, filtreleme ve laboratuarlar, soğuk depo ve ofis işlevlerine ayrılmıştır. Toplama ve işleme alanı için derinlemesine araştırma yapılmış ve bu alan gerekli mahaller ve aralarındaki ilişkiler saptanarak detaylı olarak planlanmıştır. Zemin katın doğu tarafında ise cephe boyunca ofis alanları konumlandırılmış ve buraya giriş personel otoparkına en yakın noktadan verilmiştir. Ofis alanının hemen yanında, ofisler ile doğrudan bağlantılı biçimde filtreleme, hijyen ve laboratuar alanı planlanmıştır. Zemin katın güney cephesinde, doğrudan cihaz giriş çıkışına olanak sağlayacak şekilde gerekli elektrik odaları ve bilişim-haberleşme ve güvenlik izleme odasını içeren teknik alan yerleştirilmiştir. Ofis alanı ve teknik alan dışarıdan günlük kıyafetler ile erişim sağlanabilecek biçimde bağlantılı koridorlar ile zemin katın kalanından ayrılmıştır. Üst düzeyde hijyen gerektiren diğer alanlara geçiş, soyunma odasında üst değişimi ve sterilizasyon odasından geçiş gerektirecek biçimde düzenlenmiştir. Aynı nedenle kamuya açık spark room ve kafe alanından da zemin katın diğer bölümlerine bir giriş verilmemiştir.
Zemin katta aynı zamanda ana cadde cephesi boyunca uzanan ve tamamen açılabilir cephesi ile önündeki kamusal yarı açık ve açık alanlara açılan spark room ve kafe alanı oluşturulmuştur. Spark room ve kafe, kapalı alanda tesiste üretilen sebzeler ile popüler sokak lezzeti yemeklerinin üretildiği ve paketli ürünlerin satıldığı stantlar ve gerektiğinde çeşitli etkinliklere de ev sahipliği yapabilecek bir yeme içme alanı olarak düzenlenmiştir.
Çevredeki yapılaşmaya oranla geniş, yüksek, çoğunlukla opak ve düz yüzeylerden oluşan yapı kütlesinin kaçınılmaz aykırılığının sevimsiz bir etki yaratmaması için ikincil bir dış kabuk oluşturulmuştur. Dış kabuk yapı kütlesine bitişik değil, kuzey tarafta ileride yapının olası büyüme alanını da içine alacak, batı tarafında da ana caddeye bakan kamusal yarı açık alanlar oluşturacak mesafede yerleştirilmiştir.
Narin çelik elemanlardan oluşan, geçirgen bir iskelet olarak tasarlanan dış kabuğun mimari etki olarak yapının asli işlevi olan “bitki yetiştirme” etkinliğini sergilemesi hedeflenmiştir. Bu amaçla tüm kabuk çevresinde taşıyıcı profiller arasına saksılar yerleştirilmiş ve bu saksılar yapıda işlevi gereği yer alacak en son teknoloji bitki besleme otomasyonuna entegre edilmiştir. Saksılar parçalı biçimde ve farklı kotlarda serpiştirilerek kütlenin iri boyutlarını görsel olarak küçülten bir örüntü yaratılmıştır. Oluşturulan yarı geçirgen yüzey ile güneşli ve sıcak Los Angeles ikliminde güneşten aşırı ısınma etkilerinin ve belli bir sabit sıcaklıkta olması istenen bitki yetiştirme alanlarının iklimlendirme yükünün azaltılması, ayrıca S. Broadway Caddesi yönündeki açık alanların gölgelenerek yıl boyu kullanılabilmesi amaçlanmıştır.
Dış iskelete gerek saksılara bakım için erişimi, gerekse de ziyaretçilerin dolaşımını sağlayacak kedi yolları da taşıtılmıştır. Yine çelik iskelet içinde +18,00 kotunda, kamusal yarı açık alandan merdiven ve asansör ile ulaşılabilen, Los Angeles kent merkezi manzarasının izlenebileceği ve çeşitli etkinliklerin yapılabileceği bir manzara terası oluşturulmuştur.
Dış strüktürün en üstü tamamen güneş panelleri ile kaplanmış ve elde edilen yenilenebilir enerjinin tesisin işlevlerini beslemesi planlanmıştır.
Arsanın kuzeydoğu köşesindeki girinti alandan programda tanımlanmayan ancak tesisin sürdürülebilirliğine önemli katkıda bulunacak ilave işlevler için yararlanılmıştır. Bu köşede konumlandırılan ek binanın zemin katında tesisten çıkacak ciddi miktardaki organik atığın işlemden geçirilerek gübreye dönüştürüleceği bir kompost alanı oluşturulmuştur. Buranın yanında da çatıdaki güneş panellerinden üretilen fazla elektrik enerjisinin depolanacağı ve fosil yakıt tüketen jeneratörlere gereksinimi ortadan kaldıracak batarya alanı planlanmıştır. Ek binanın altında bir bodrum kat oluşturularak burada yangın, kullanım ve yağmur suyu depoları, mekanik alan ve depo alanı konumlandırılmıştır. Ana yapının çatısında toplanacak yağmur suyundan ve tesis içi armatürlerden toplanacak gri sudan WClerde, açık alan ve cephe peyzajı sulamasında yararlanılması amaçlanmıştır.
Arsanın açık alanları S. Broadway yönündeki kamusal kısım hariç tesisin kullanımına ayrılmış, buralar güvenlik önlemi olarak çevreleyen yollar ve komşu yapılardan tecrit edilmiştir. Güvenlik sınırlarının batı hattı kapalı kütle cephesinin devamı olan dolu duvar yüzeyi ile oluşturulmuş, bu duvar her iki yönde amfi tiyatro düzeninde kademeler ile bütünleştirilerek gerek caddeyi kullanan yayalar, gerekse de servis avlusunu kullanan personel tarafınca yararlanılabilecek rekreasyon alanları yaratılmıştır.
Arsada mevcut olan yetişmiş ağaçların çeperde yer alanlarının çoğu korunarak peyzajın bir unsuru haline getirilmiştir. Kamusal açık alanda cephedekilerin devamı niteliğinde saksılar yerleştirilerek buralarda halkı bilinçlendirme amaçlı kentsel tarım örnekleri sergilenmesi amaçlanmıştır.
Sonuç olarak yapının içinde yer alan dikey tarıma dışta yeşil cephe ve kentsel tarım unsurları da eklenerek bütüncül bir “bitkilendirilmiş mimari” elde edilmiştir.
|
|